İran’ın Urmiye Gölü havzasında kuraklıkla mücadele kapsamında yapay yağmur üretmeye yönelik bulut tohumlama operasyonları gerçekleştirildi.
İran’da uzun süredir devam eden kuraklık nedeniyle yetkililer harekete geçti. Yetkililer, yapay yağmur üretmeye yönelik bulut tohumlama operasyonlarına başladı. Atmosferik Su Teknolojileri Geliştirme ve İşletme Kurumu Başkan Vekili Muhammed Mehdi Cevadiyanzade, tohumlamaya elverişli bulutların ülkeye ulaşmasının ve uygun atmosfer şartlarının sağlanmasının ardından, tohumlama amacıyla donatılmış bir uçağın bölgeye gönderildiğini açıkladı. Cevadiyanzade, "2024-2025 yılına ait ilk bulut tohumlama operasyonu pazar günü Urmiye Gölü havzasında gerçekleştirildi" ifadelerini kullandı.
"Tahran için tohumlamaya elverişli bir sistem görülmedi"
Muhammed Mehdi Cevadiyanzade, uygun hava şartları oluştuğu takdirde ülkeye giren tüm yağış sistemlerinde bulut tohumlama yapılacağını belirterek, "Şu ana kadar Tahran için tohumlamaya elverişli bir sistem görülmedi. Pazartesi günü Tahran’a bir yağışlı hava sisteminin girişine dair zayıf bir tahmin var, ancak bu sistemin tohumlamaya uygun olup olmadığından henüz emin değiliz. Değerlendirmelerimiz sürüyor ve şartların uygunluğu kesinleştiği anda operasyonu gerçekleştireceğiz" dedi.
Cevadiyanzade, Çaharmahal ve Bahtiyari eyaletinin Kuhreng bölgesine de zayıf bir yağış sisteminin girişinin tahmin edildiğini, gerekli incelemelerin ardından burada da operasyon yapılacağını kaydetti.
Operasyonlar Mayıs ortasına kadar sürecek
Atmosferik Su Teknolojileri Geliştirme ve İşletme Kurumu Başkan Vekili Cevadiyanzade, uygun sistemlerin varlığı halinde bulut tohumlama çalışmalarının gelecek yılın Mayıs ayının ortasına kadar uçak ve İHA’larla devam edeceğini belirtti. Bulut tohumlamanın dünya genelinde atmosferik su kaynaklarından yararlanmak için düşük maliyetli ve etkisi kanıtlanmış bir yöntem olduğunu hatırlatarak, "Bu teknolojinin bilimsel ve pratik yönlerinin doğru biçimde açıklanması ve toplumda gerçekçi beklentiler oluşturulması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Yanlış beklentilere karşı uyarı
Konu doğru anlatılmadığında aşırı beklentiler veya tamamen umutsuzluk gibi yanlış algıların oluşabileceğini vurgulayan Cevadiyanzade, bulut tohumlamanın dünyada yalnızca yağışı artırmak için değil aynı zamanda dolu yağışını azaltma, sis dağıtma, yağışı geciktirme veya engelleme ve hidroelektrik üretimini artırmak için barajlardaki su seviyesini yükseltme gibi farklı amaçlarla da kullanıldığını aktardı. İran’ın kurak bir bölgede bulunduğunu ve yenilenebilir su kaynaklarına ciddi şekilde ihtiyaç duyduğunu hatırlatan Cevadiyanzade, "Ülkede bulut tohumlama çalışmaları sadece çeşitli havzalarda yağışı artırma amacıyla yapılmaktadır" dedi.
İran 60 yılın en şiddetli kuraklığıyla karşı karşıya
İran, yaklaşık 60 yılın en şiddetli kuraklık dönemini yaşıyor. Ülke genelindeki yağışlar, normal seviyelerin belirgin biçimde altına düşmüş durumda ve özellikle Tahran ile batı-kuzeybatı bölgelerinde baraj seviyeleri kritik düzeye geriledi. Uzmanlara göre krizin temel nedenleri, yağış miktarındaki azalma, iklim değişikliği, yeraltı sularının aşırı çekilmesi ve tarımda yüksek su tüketimi olarak öne çıkıyor. Birçok bölgede tarımsal üretim zarar görürken, su yönetimindeki altyapı sorunları da krizi derinleştiriyor. Uluslararası değerlendirmelerde İran’ın su krizinin ülkenin karşı karşıya olduğu en büyük yapısal tehditlerden biri olduğu belirtiliyor. Bu nedenle ülke, su tasarrufu önlemlerinin yanı sıra bulut tohumlama gibi yapay yağmur üretimine yönelik yöntemlere de başvurarak mevcut kaynakları desteklemeye çalışıyor.
